Mứt là một trong những món ăn không thể thiếu vào mỗi dịp Tết đến xuân về tại nhiều gia đình Việt. Hầu hết gia đình nào cũng chuẩn bị những phần mứt thật ngon để tiếp đãi khách hay đơn giản là cùng nhau nhâm nhi, gắn chặt thêm tình thân.
Dịp Tết nguyên đán đang đến gần, các mẹ đã suy nghĩ nên làm các loại mứt gì cho mới mẻ, ngon mắt mà không cần phải ra tiệm mua chưa ạ? Nếu còn đang loay hoay tìm hiểu làm mứt thì các mẹ đừng bỏ qua 5 công thức chuẩn, dễ làm và cực ngon này nhé.
1. Mứt dừa non
Nguyên liệu
- 1kg cùi dừa non (không non quá,non quá sẽ bị nhũn, các bạn nhìn hình miếng dừa của mình khi lấy ra khỏi cùi vẫn đứng tròn không bị mềm oặt ra)
- 500-600gr đường (không được cho ít đường hơn vì sợ ngọt, cứ dao động trong khoảng này là được)
- 50gr sữa đặc ông thọ
- Vani dạng bột (chia thành các ống nhỏ mua trong siêu thị)
- Một quả chanh
Cách làm
Dừa non mua về gọt phần vỏ nâu bên ngoài, ngâm ngay vào chậu nước có vắt 1/2 quả chanh để dừa được trắng. Vớt ra thái dầy gần bằng 1cm không nên thái mỏng quá sau dừa còn teo lại.
Rửa dừa đã cắt sợi trong nhiều nước, đem rửa nhiều lần bao giờ thấy nước trong là được. Trung bình khoảng 8-10 nước là dừa trong nước. Mục đích rửa để dừa bớt dầu sau này sẽ không tiết ra dầu làm chảy nước.
Ướp dừa theo tỉ lệ: 1kg dừa với 500-600gr đường, không được cho ít hơn tỉ lệ trên vì nếu thiếu đường khi sên dừa không kết tinh được. Ướp từ 1-2h hoặc lâu hơn khoảng 4h mang ra sên.
Chuẩn bị một chảo chống dính hoặc có chảo nhôm đế dày thì càng tốt vì khi sên sợi dừa sẽ bông hơn.
Đổ dừa vào chảo, để lửa nhỏ, đến khi dừa bắt đầu sôi lăn tăn đến khi dừa gần cạn nước thì hoà 50-100gr sữa đặc ông thọ với chút nước trắng đổ vào chảo dừa, cứ 5p đảo một lần, không nên đảo quá nhiều tránh lại đường. Không nên cho sữa ông thọ sớm quá tránh cho mứt bị vàng. Đến khi đảo bắt đầu thấy hơi nặng tay, thấy đường bắt đầu có hiện tượng kết tinh cho nhỏ lửa hơn nữa và đảo liên tục không rời (chú ý nhất ở khâu này tránh dừa bị cháy), đảo thêm chút xíu thì nhấc chảo dừa ngay ra khỏi bếp thêm một ống vani và đảo liên tục bên ngoài cho bông đường lên, các hạt đường bám xung quanh sợi dừa là được. Lúc này đường kết tinh hoàn toàn bông trắng.
Đổ mứt dừa ra một cái mâm hoặc cái khay lớn,đi bao tay vào bật quạt lên, dùng hai tay đảo mứt trước quạt (khâu này rất quan trọng nhé nên mọi người chú ý, vì sẽ làm cho mứt không bị ướt, tay vun sốc mứt liên tục nhé đến khi khô hẳn thì thôi) vừa đảo vừa tãi ra đến khi mứt nguội hẳn thì thôi nhưng vẫn hong mứt trước quạt khoảng 2-3 tiếng để mứt khô ráo hẳn không chảy nước.
Nếu muốn tạo màu cho mứt các bạn có thể dùng các màu sau: lá nếp, trà xanh, cacao…cho mùi rất thơm. Ngoài ra còn có các màu: hoa đậu biếc, hạt dành dành, củ dền, lá cẩm là những màu tự nhiên đẹp nhưng mùi thì không được thơm nên khi tạo màu các bạn cho thêm vani dạng bột tạo mùi hấp dẫn hơn. Chú ý không nên cho các loại mứt chua để tạo màu, ví dụ như màu atiso mứt sẽ không kết tinh được nhé. Các loại bột màu thêm chút nước trộn cùng với đường vào dừa ngay từ đầu. Các loại lá, cây xay ra lọc lấy nước cốt cũng đổ vào ngâm với dừa ngay từ đầu (chỉ lấy nước cốt khoảng 100ml với công thức trên cho một loại màu nhé, khi ngâm cùng với mứt sẽ tiết thêm nước các bạn đừng lo lắng cứ đổ vào sên, bớt lại một ít phần nước tiết ra khi nào mứt sền sệt thì đổ nốt vào sên tiếp để được màu đẹp hơn).
2. Mứt me chua cay, mặn ngọt
Nguyên liệu
- 500gr me chua chín (không có thì có thể mua me đóng bịch trong siêu thị)
- 500gr đường nâu hoặc đường cát trắng
- 60gr gừng
- 50gr vừng (mè trắng) rang chín
- 1 thìa canh bột năng
- 2 thìa canh ớt bột cay (sợ cay thì giảm đi một thìa)
- 100gr đường cát trắng để làm áo
- Muối tinh
Cách làm
Dùng chảo chống dính, cho hết chỗ đường và thêm 100ml nước vào đun sôi, sau đó đổ hết chỗ me và ớt bột vào, lấy thìa dằm cho đường và me hoà quyện với nhau.
Đến khi hỗn hợp sền sệt thì cho 1/2 thìa cà phê muối, thêm 60gr gừng băm nhỏ, 50gr vừng rang chín, hạ nhỏ lửa và đảo thật đều,tiếp đến cho nốt phần bột năng vào và đảo thêm một lúc nữa là tắt bếp bắc ra ngoài.
Đợi hỗn hợp gần nguội nhưng còn âm ấm thì vo thành những viên tròn nhỏ, lăn qua đường cát trộn ớt bột là xong.
Cho mứt me vào lọ đậy kín dùng dần.
3. Mứt cà rốt
Nguyên liệu
- Cà rốt: 1 kg
- 500-600gr đường
- Vôi ăn trầu
- Phèn chua
- 1 ống vani nhỏ
- Muối tinh
Cách làm
Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch để ráo nước. Đem tỉa hoa, cắt miếng vừa ăn hoặc thái sợi như thái dừa non (to hơn miếng sợi dừa non một chút vì cà tốt tiết nước và teo hơn dừa non) nếu thái miếng thái dầy không nên thái mỏng quá vì quá trình ngâm đường cà rốt tiết rất nhiều nước và teo lại. Đem cà rốt sơ chế ngâm vào chậu nước muối pha loãng để khử bớt mùi hăng trong vòng 30p.
Lấy một cục vôi nhỏ hoặc 1 thìa canh vôi đem hoà với 2l nước, đợi cho vôi lắng xuống thì chắt phần nước trong phía trên, bỏ phần cặn lắng xuống.
Vớt cà rốt chậu nước muối ngâm vào chậu nước vôi trong đã chắt ra qua đêm hoặc 2-3 tiếng, mục đích để làm cho cà rốt có độ cứng, dẻo dai khi sên không bị nát. Các bạn có thể mua vôi ở các cửa hàng bán đồ ăn trầu cau cho các cụ, không sợ độc đâu vì các cụ vẫn ăn trầu bằng vôi đó và mình cũng chỉ ngâm sau đó lại rửa sạch.
Cà rốt sau khi ngâm nước vôi trong qua một đêm đem rửa lại với nước thật sạch, khoảng 3 nước, vớt ra để ráo.
Đun một nồi nước, thả vào đó 1 thìa canh phèn chua nước sôi thì thả cà rốt vào trần khoảng 5p vớt cà rốt ra một cái âu nước đá. Mục đích trần qua phèn chua cũng là để mứt khi sên được giòn, trong và rắn chắc không bị nhũn nát. Mọi người cũng yên tâm chất này được Bộ Y Tế cho phép sử dụng nhé và mua tại các cửa hàng tạp hoá ở chợ.
Cà rốt sau khi ngâm nước vôi trong, trần qua phèn chua và ngâm nước đá thì vớt ra để ráo nước.
Theo tỉ lệ thì 1kg cà rốt, ngâm với 500-600gr đường cho những bạn mới làm món này vì đây là mức an toàn để mứt dễ kết tinh nhất, còn ai đã làm quen thì có thể giảm xuống 400gr đường mứt cũng kết tinh rồi. Mứt cà rốt cũng như mứt dừa non, khi sên quá trình kết tinh sẽ lâu hơn các loại mứt khác.
Ngâm cà rốt với đường khoảng 2-3h cho tam hết đường, lúc này cà rốt sẽ teo lại và tiết ra rất nhiều nước nên quá trình thái mọi người đừng thái mỏng quá nhé.
Đổ hết phần nước đường trong quá trình ngâm cà rốt tiết ra vào chảo chống dính đế dầy, phần cà rốt để riêng. Đun sôi phần nước tiết ra (tại sao phải đun trước phần nước tiết ra mà không cho hết vào cùng một lúc? vì cà rốt là loại mứt rất dễ bị nát khi sên lâu và ở nhiệt độ cao, quá trình ngâm đường cà rốt cũng tiết ra rất nhiều nước hơn các loại mứt khác nên nếu đổ hết vào cùng một lúc sên sẽ rất lâu kết tinh, vì vậy mục đích đun cho gần cạn mới đổ cà rốt vào sên tiếp để rút ngắn thời gian và tránh cho mứt bị nát). Lúc đầu để lửa lớn, sau khi sôi giảm dần, đợi phần nước đường gần cạn thì đổ hết cà rốt vào sên như sên mứt dừa, lúc này để lửa nhỏ trung bình. Sên đến khi thấy nặng tay, đảo liên tục hơn để cà rốt kết tinh đường và giảm lửa nhỏ hơn.
Đến khi cà rốt đã kết tinh thì nhấc chảo ra khỏi bếp, thêm 1 ống vani,đảo thêm một lúc nữa cho cà rốt bông hẳn đường lên, lúc này cà rốt vẫn chưa khô hẳn, các bạn bật bếp chế độ nhỏ, cho chảo mứt lại bếp đảo thêm một lúc nữa khoảng 10p thì tắt bếp hẳn.
Đi bao tay vào, sốc mứt ngay trên chảo cho nguội hẳn, cách này cũng như dừa non có tác dụng làm cho mứt sau được dẻo mềm ngon hơn,đường kết tinh sẽ rụng bớt khỏi mứt làm cho mứt khô ráo không bị chảy nước lại. Hong mứt trước quat cho khô hẳn rồi cất vào hộp kín để được khoảng 10 ngày với nhiệt độ ngoài trời.
4. Mứt vỏ cam
Nguyên liệu:
- 500gr vỏ cam, mình hay dùng cam vàng, cam úc…các bạn nhé, ngoài ra các bạn nên làm với vỏ cam Vinh, không nên dùng cam sành vì vỏ cam sành nhiều dầu gây đắng.
- 800gr đường, không thể dùng ít đường hơn vì vỏ cam khi sên sẽ không kết tinh được.
- Nước vắt nửa quả cam, 1 thìa mật ong (nếu các bạn không thích cho cũng được nhưng theo mình cho vào thì mứt sẽ thơm ngon hơn và cũng tốt cho sức khoẻ. Nếu bạn nào không có lò sấy mà muốn mứt vỏ cam kết tinh đường và khô ngay từ đầu nên bỏ qua bước thêm mật ong và nước cam vì sẽ làm cho vỏ cam dẻo ướt phải dùng lò sấy mới khô hẳn được)
Cách làm:
Cam rửa sạch, bổ múi cau tách phần ruột và vỏ để riêng. Vỏ cam lược bớt phần cùi trắng nếu vỏ cam dầy, nếu vỏ cam mỏng thì không cần. Thái sợi theo chiều dọc, không nên thái dầy quá.
Ngâm vỏ cam vào nước muối loãng khoảng 2-3h, đem rửa sạch, các bạn vừa rửa vừa bóp nhẹ cho dầu từ vỏ cam tiết ra để vỏ đỡ đắng hơn.
Đun sôi nồi nước thả vỏ cam vào trần khoảng 5 phút, lặp đi lặp lại như vậy khoảng 2-3 lần để vỏ cam đỡ đắng hơn, sau lần cuối cùng các bạn vớt ra một chậu nước đá để vỏ cam săn và cứng hơn tránh bị nát khi sên nhé.
Vớt vỏ cam ra để ráo nước rồi đem trộn với đường, cứ tỉ lệ 500gr vỏ cam là 600-650gr (800-900gr) đường, nếu ít đường vỏ sẽ không kết tinh được. Sau đó các bạn đậy kín để ngăn mát tủ lạnh qua đêm đến hôm sau bỏ ra sên.
Cách sên như các món mứt khác, lửa nhỏ, đảo đều tay…Cho vỏ cam vào chảo, thêm nước nửa quả cam vào sên, khi gần cạn nước các bạn cho một thìa cà phê mật ong vào nhé, tiếp tục sên đến khi đường kết tinh. Với các loại mứt khi thấ đường kết tinh các bạn ko nên bỏ ra ngay vì sau đó dễ chảy nước, các bạn vặn nhỏ lửa nhất mức có thể tiếp tục đảo khi thấy khô hẳn nhé. Để cẩn thận hơn nếu có nắng hoặc có lò sấy thì đem ra phơi hoặc cho vào lò sấy ở nhiệt độ 100-120 sấy khoảng 10-15, thỉnh thoảng đảo đều cho mứt khô ráo. Nếu các bạn muốn mứt của mình có lớp áo thật mịn đẹp, các bạn dùng đường xay mịn ra rồi rắc lên lớp mứt vỏ cam nhé.
5. Mứt gừng
Nguyên liệu
- 1kg gừng (gừng bánh tẻ)
- 800gr đường (hoặc cân bao nhiêu gr gừng thì bấy nhiêu gr đường) mọi người cho ít đường món mứt gừng sẽ không kết tinh và khô được đâu nhé.
- Chanh
Cách làm
Gừng mua về ngâm nước, rửa sạch bùn đất và gọt vỏ rửa lại lần nữa cho sạch.
Thái gừng thành lát mỏng vừa, thả ngay vào chậu nước vo gạo để gừng bớt cay và trắng (ngâm gừng trong nước vo gạo qua đêm hoặc vài tiếng), hôm sau vớt ra rửa sạch.
Đun sôi một nồi nước, đổ gừng vào luộc khoảng 5p vớt ra chậu nước lạnh. Luộc như vậy khoảng 2 lần, luộc lần cuối cùng thì vắt thêm nửa quả chanh vào nước luộc để gừng được trắng hơn (nếu có phèn chua thì trần gừng qua nước phèn chua).
Ướp gừng theo tỉ lệ: 1 kg gừng với 800gr đường, hoặc cân bao nhiêu gr gừng cho bấy nhiêu gr đường. Ướp gừng với đương qua đêm hoặc đến khi đường tan hẳn.
Bật bếp cho gừng ướp với đường lên bếp, để lửa trung bình đến khi gừng sôi thì hạ nhỏ lửa. Thỉnh thoảnh đảo ko nên đảo nhiều quá làm nát gừng.
Khi nước bắt đầu sền sệt, đường kết tinh bám xung quanh chảo, thì hạ lửa nhỏ hơn chút nữa, lúc này đảo nhiều hơn,đến khi thấy nặng tay thì bắc ra khỏi bếp nhưng vẫn đảo cho gừng kết tinh hẳn. Muốn khô ráo hơn thì bật bếp chế độ nhỏ cho gừng trở lại đảo thêm một lúc nữa để tránh gừng chảy nước.Sau đó đổ ra mâm, đi bao tay sốc mứt gừng một lúc đến khi gừng nguội hẳn.